۱۰ بهمن ۱۳۸۶

سپاه پاسداران


How interwined are the Revolutionary Guards in Iran?
By Ali Alfoneh
Posted: Wednesday, January 30, 2008
MIDDLE EASTERN OUTLOOK
Publication Date: October 22, 2007




علی آلفونه دانشجوی دورۀ دکترای دانشگاه کپنهاگ در رشتۀ علوم سیاسی است. آقایان دکتر مایکل روبین، پژوهشگرِ مؤسسۀ امریکن انترپرایز، جفری آذروا دستیار پژوهش، و ایوان اسپارکس، دستیار ویراستار، در ویرایش این مقاله با آقای آلفونه همکاری کرده اند. آقای آلفونه از دکتر عباس ویلیام سمیعی، از مرکز تجزیه و تحلیل نیروی دریایی امریکا، برای راهنمایی ها و از خانم سمیرا عهدیه برای زیرنویس های انگلیسی سپاسگزار است. علی آلفونه - اكتبر 2007



با نزدیک شدن سی امین سالگرد تأسیس جمهوری اسلامی ، دولتمردان ایران سعی فراوان دارند چنان وانمود کنند که اوضاع همانند گذشته باقی مانده است و امور بر همان روال سابق ادامه دارد. اما با تغییر و برکناری نخبگان سیاسی و اداری، جمهوری اسلامی نیز دچار دگردیسی های اساسی خاص خود می شود. یکی از نمونه های بارز این تغییرات، تحول سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از یک نهاد نظامی به یک مجتمع صنعتی و تجارتی مستقل از تمامی قوانین کشوری است. جمهوری اسلامی، که زمانی تحت حاکمیت روحانیون شیعه قرار داشت و نقش سپاه تنها تضمین امنیت آن بود، به تدریج تحت کنترل نیروهای نظامی قرار می گیرد. علاوه بر آن، دخالت جدیِ سپاه پاسداران، در اقتصاد کشور، هرگونه تحریم علیه ایران را، با هدفِ توقف برنامه های اتمی، برای اتحادیۀ اروپا و ایالات متحده، دشوارتر کرده است .


در پانزدهم اوت 2007، روزنامۀ واشنگتن پست گزارش داد که مقامات امریکائی بزودی سپاه پاسداران را یک سازمان تروریستی قلمداد خواهند کرد،[1] اگرچه هنوز چنین موضعی اعلام نشده است، اما گفتگوهای بعدی در این باره توجه امریکا، اروپا و ایرانیان را به عمق نفوذ سیاسی و اقتصادی سپاه در ایران جلب کرد.

برخلاف نظر بسیاری از پژوهشگران که سپاه پاسداران را نهادی کوچک، خطاکار و متجاسر در درون نظام می دانند،[2] سپاه دارای نفوذی ژرف در حاکمیت و منعکس کنندۀ نقطه نظرهای رهبریت جمهوری اسلامی است. تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به فرمان مقام رهبری انقلاب، آیت الله عظمی روح الله خمینی، در سال 1357،[3] در واقع این هدف را دنبال می کرد تا سپاه در قبال باقیماندۀ ارتش شاهنشاهی تعادل ایجاد کند. در مرحلۀ دوم، هدف این بود که سپاه هم پیمانان غیر اسلامی دیروزی را، که پس از انقلاب به رقبای روحانیان انقلابی شیعه تبدیل شده بودند، خلع سلاح کند.[4] گذشته از این، فداکاری ها و رشادت های سربازان سپاه، در دوران جنگ با عراق (از سال 1980 تا 1988)، و اقتباس تدریجی روشها و آموزه های جنگ های کلاسیک، سپاه پاسداران را در اذهان عمومی و از نظر کارشناسان تبدیل به یک نیروی نظامی کارآمد کرد.[5] پی آمد قدرت نظامی، نفوذ و اقتدار سیاسی بود، که سپاه پاسداران آن را به سرعت بدست آورد.[6] با این حال، بجز در محافل کوچک علمی سخنی از فعالیت های فرهنگی و مذهبی سپاه پاسداران نیست،[7] با وجود این که فعالیت های سپاه در این زمینه ها کمتر از فعالیت های سیاسی آن نیست.

عکس العمل ایران نسبت به مطالبی که به روزنامۀ واشنگتن پست راه پیدا کرده بود، بسیار قاطعانه بود. صبح صادق ، مجلۀ هفتگی ادارۀ سیاسی ستاد نمایندگی ولی فقیه در سپاه، در صفحۀ نخست خود در تمجید از سپاه نوشت: " سپاه بزرگتر از تصور امریکا است. "[8]

پس از آنکه مجلس سنای امریکا، در 26 سپتامبر 2007، لایحه ای مشروط در مورد محکوم کردن فعالیت های تروریستی سپاه پاسداران به تصویب رساند،[9] رئیس جمهور پیشین، آقای سید محمد خاتمی، که در رسانه های غربی و در جمع بسیاری از دیپلمات ها به عنوان شخصیتی اصلاح طلب معروف شده است، این اقدام مجلس سنا را محکوم و از سپاه پاسداران دفاع کرد.[10] منافع سپاه پاسداران با منافع نظام کاملا در هم تنیده و چه بسا امروزه غیر قابل تفکیک باشد.


نفوذ سیاسی سپاه پاسداران البته بسیار پُر اهمیت است، ولی نفوذ فزایندۀ اقتصادی آن را نیز نباید دستِ کم گرفت. سپاه پاسداران، هم در اقتصاد داخلی ایران و هم در تجارت خارجی، تبدیل به نیروی قابل ملاحظه ای شده است. دامنۀ فعالیت های سپاه، از پروژه های خُردِ سازندگیِ سال های پس از جنگ، به پروژه های عظیم زیربنایی گسترش یافته است. سپاه از نفوذ خود در صنایع نظامی استفاده کرده و، با کنار نهادن بنگاه های تجارتی کوچکِ بخش خصوصی، وارد بازار بسیار پُرسود مایحتاج روزمره شده است. افزون بر آن، دخالت سپاه در بازار سیاه، بازرگانان ایرانی را ورشکسته کرده است.


در تمامی سالهای 1990، سپاه دامنۀ نفوذ خود را به صنایع پر سود نفت و گاز گسترش داد. عدم شفافیت در اقتصادِ جمهوری اسلامی، همراه با پنهانکاری های بخش اقتصادی سپاه، پیگیری دقیق این فعالیت ها را بسیار دشوار کرده است. اما، همان اطلاعات استخراج شده از منابع باز، اطلاعات کافی در اختیار ما می گذارد تا به عمق پیچیدگی ارتباطات سپاه پاسداران و اقتصاد ایران بپردازیم.


ساختار قانونی مبهم


فعالیتهای مبهم سپاه پاسداران، در اقتصاد ایران پشتوانه قانونی دارد. در حقیقت، نقش و وظایف سپاه پاسداران در امور اقتصادی ایران در قانون اساسی جمهوری اسلامی به تفصیل درج شده است. در مصاحبه ای که عبدالرضا عابد، از سرداران سپاه، با روزنامۀ شرق (روزنامه شرق در پنجمین سالگرد حملات یازدهم سپتامبر به دلیل چاپ یک کارتون سیاسی که رئیس جمهور ایران، آقای احمدی نژاد، را به یک درازگوش تشبیه کرده بود توقیف و تعطیل شد ) انجام داد، با استناد به مادۀ 147 قانون اساسی جمهوری اسلامی، کلیۀ فعالیت های اقتصادی سپاه را توجیه کرد.[11] بنا به مادۀ 147، "دولت باید در زمان صلح از افراد و تجهیزات فنی ارتش در کارهای امدادی، آموزشی، تولیدی، و جهاد سازندگی، با رعایت کامل موازین عدل اسلامی استفاده کند، در حدی که به آمادگی رزمی آسیبی وارد نشود."[12] روح مادۀ 147 قانون اساسی در اساسنامۀ سپاه منعکس شده است.[13] سایر فرماندهان سپاه هم این توجیه قانونی را بارها تکرار کرده اند.[14] صفحۀ اصلی تارنمای قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (قرب) نیز به مادۀ 147 استناد می کند.[15] علاوه بر این، مادۀ 150 قانون اساسی جمهوری اسلامی مسئولیت حفظ انقلاب و دستاورد های آن را به سپاه پاسداران محول کرده است،[16] مسئولیتی که سران سپاه تعبیرات گسترده ای از آن دارند. در یازدهم ماه ژوئن 2003، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی دستوری صادر کرد که، به موجب آن "تمامی واحد های سپاه پاسداران، ارتش جمهوری اسلامی، ادارات پشتیبانی و مؤسسات وابسته به وزارت دفاع و نیروهای مسلح"، می بایست مانند مقاطعه کاران در پروژه های عمرانی مشارکت کنند.[17] بنا بر همان دستور، تمامی سود های حاصله می باید به خزانه داری برگشت داده شود تا صرف همان پروژه یا خرید تجهیزات برای سپاه پاسداران و فعالیت های گوناگون آن گردد. سپاه پاسداران این حق را برای خود قائل است که با استناد به "پشتیبانی از برنامه های دولت جمهوری اسلامی" در تمامی امور اقتصادی دخالت کرده، و نیز نیروهای شبه نظامی بسیج را، که متشکل از جوانان داوطلب وابسته به سپاه پاسداران است، در برنامه های اقتصادی مشارکت دهد.[18] هم اکنون، سپاه پاسداران برنامه های خود را چنان وسعت بخشیده که هیچ محدودیت قانونی برای فعالیت های خود قائل نیست. برای مثال، سرتیپ حسین یاسینی، معاون ریاست منابع انسانی ستاد مشترک نیروهای مسلح، عبارت قانونی "برنامه ها و پروژه های توسعه اقتصادی" را به صورت گسترده تر جنبه های " اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی برنامه های توسعه " تحریف می کند. {20} سران سپاه پاسداران چنین تعبیر وسیعی از قانون را مطابق "دستورات رهبر جمهوری اسلامی و فرمانده کل قوا " می دانند، که به نظر آنان، مادۀ 147 قانون اساسی را تحت الشعاع خود قرار می دهد.[19] به این ترتیب، تا زمانی که مقام رهبری از سپاه پاسداران حمایت می کند، تمامی اعمال و فعالیت های سپاه قانونی است. بدون تردید، رهبر از سپاه پاسداران کاملا پشتیبانی می کند. روزنامۀ کیهان تهران آخرین نظرات رهبر، آیت الله علی خامنه ای، را به دقت منعکس می کند، و سردبیر روزنامه هم منتصب مقام رهبری است تا نظرات او دقیقاً بازگو شود. در 18 اکتبر 2006، سردبیر فعلی، آقای حسین شریعتمداری، در مقاله ای بسیار مهم، نوشت: " در زمان پیروزی انقلاب اسلامی، بنیانگذار جمهوری اسلامی توسعه کشور را مهمترین مسئله می دانست."[20] آقای شریعتمداری، برای اثبات این نظریه، به سخنرانیِ آیت الله عظمی خمینی، یک هفته پس از بازگشت وی به ایران، استناد و در حقیقت سخنان ایشان را تحریف کرد. مقام رهبری انقلاب، طی آن سخنرانی، گفته بود که " ما باید این کشور را از نو بسازیم چون این دولت نمی تواند این کار را انجام دهد." در اینجا منظور ایشان اشاره به آخرین نخست وزیر شاه بود، که همچنان قدرت را در دست داشت، و مقصود ایشان بازسازی ساختار سیاسی کشور بود و نه توسعۀ اقتصادی.[21] چند سطر پایین تر، در همان مقالۀ کیهان، آقای شریعتمداری به سخنان آیت الله خامنه ای، در سوم دسامبر 1991، اشاره کرده است، اما نقلِ سخنانِ ایشان هم از قلم آقای شریعتمداری به همان اندازه مبهم و نابسامان است.[22]



صنایع نظامی


بسیاری از تاریخ نگاران از خرید های تسلیحاتی میلیارد دلاری شاه از خارج، در زمان نا برابری های اقتصادی، انتقاد کرده اند.[23] اما شاه همزمان صنایع نظامی داخلی را نیزتقویت کرد تا از اتکای ایران به کشور های خارجی بکاهد. در سال 1963، شاه سازمان صنایع نظامی را تاسیس کرد.[24] این مجتمع صنعتی شامل شرکت های دیگری چون صنایع الکترونیک ایران[25] و شرکت صنایع پیشرفتۀ ایران[26] می شد. پس از سقوط نظام شاهنشاهی و بنیان گذاریُ جمهوری اسلامی، این مجتمع صنعتی به سازمان صنایع دفاع[27] تغییر نام داد و مقام رهبری کلیۀ حقوق و اختیارات قانونی آن را به سپاه پاسداران منتقل کرد.[28]

در طول جنگ ایران و عراق، بسیاری از کشور های جهان صادرات اسلحه به ایران را تحریم کردند. البته تهران مقداری از تسلیحات مورد نیاز خود را از دمشق تأمین کرد و در ضمن مقداری از وسائل یدکی را هم در جریان موسوم به ایران کانترا به دست آورد.[29] اما برای ادامه جنگ، ایران به سلاح های بیشتری نیازمند بود و مجبور شد اسلحۀ مورد نیاز خود را در داخل کشور تولید کند. در این مقطع، بخش تولید سلاح سپاه پاسداران وارد عمل شد تا این کمبود را جبران کند.

از آنجا که پیشرفته ترین پروژه های صنعتی اقتصاد ایران به کمک سپاه پاسداران، و در چارچوب صنایع نظامی، و تحت نظارت سپاه پاسداران صورت می گیرد، سپاه قدرت آن را دارد که انتقال و استفاده از صنایع پیشرفته را در انحصار خود نگاه داشته، و از ورود بخش خصوصی به صنایع پیشرفته جلوگیری کند. تارنماهای شرکت صنایع الکترونیک ایران[30] و دیگر شرکتهای وابسته به آن، همانند مجتمع صنایع الکترونیک،[31] و دیگر شرکت های جنبی،[32] کالاهای مصرفی بسیاری را، که توسط شرکت های صنایع نظامی تولید شده، برای فروش در سراسرِ بازار های ایران عرضه می کنند. در بین این کالاهای مصرفی، همه نوع محصولات الکترونیکی خانگی، از کامپیوتر گرفته تا اِسکَنر، دستگاه تلفن و پیام گیر - اینترکام - تلفن های همراه، سیم کارت و کارت های هوشمند بانک و ... به چشم می خورد. عرضۀ این تولیدات در بازار، از یک سو باعث افزایش قدرت مالی و مانور عملیاتی سپاه می شود، و از سوی دیگر باعث افزایش ثروت شخصی کادر رهبری آن، چون هیچ گونه شفافیتی در حساب و کتاب مسائل مالی سپاه وجود ندارد.

سازندگی و عمران

در طول جنگ ایران و عراق، سپاه پاسداران تجربه های بسیاری در ساختن خاکریزهای خط مقدم و سنگر های سریع النصب و پناهگاه به دست آورد.[33] در پایان جنگ، کادر رهبری سپاه پاسداران سعی بر آن داشت که همچنان مطرح باقی بماند، از این رو، شرکت ساختمانی قرب را توسط بخش مهندسی سپاه تأسیس کرد تا از تجربه های دوران جنگ برای دوران سازندگی استفاده کند.[34] هم اکنون، رئیس هیأت مدیرۀ شرکت قرب، سرلشگر محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران است.[35] باقی اعضای هیأت مدیره عبارت اند از: فرمانده نیروهای مشترک رؤسای پنجگانۀ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ( نیروی هوایی سپاه، نیروی زمینی سپاه، نیروی دریایی سپاه، نیروی قدس، و نیروی مقاومت بسیج)، رئیس دانشگاه امام حسین، فرمانده بنیاد همکاری سپاه و رئیس اداره خودکفائی سپاه پاسداران.[36]

امروزه "مجتمع قرب یکی از بزرگترین و پرقدرت ترین مقاطعه کاران در ایران است."[37] و در تارنمای مجتمع قرب، فهرست فعالیت های آن، یعنی عملیات مهندسی راه و ساختمان، صنایع و معادن، کشاورزی و طراحی،[38] درج شده است. در این تارنما با افتخار اعلام شده که این شرکت " 750 قرارداد مهم در زمینه های مختلف راه و ساختمان، سد سازی، سیستم های آبیاری، شاهراه ها، تونل و سازه های بسیار مقاوم، شمع بندی تیرآهنهای مشبک سه بُعدی، ساختمان دکل های روی آب دریا، و لوله کشی برای آب ، گاز و نفت" دارد. مجتمع قرب همچنین ادعا می کند که برای 170 پروژه بزرگ دیگر به عنوان مشاور استخدام شده است. در 26 ماه ژوئن سال 2006، شرکت قرب اعلام کرد که تا آن زمان بیش از 1220 پروژه را به اتمام رسانده است[39] و 250 پروژه بزرگ دیگر نیز در دست دارد.[40]


درحالی که، امکان ابراز مخالفت در جمهوری اسلامی بسیار محدود است، چهار موضوع بحث برانگیز دربارۀ فعالیت های اقتصادی سپاه پاسداران در سطح جامعه مطرح شده است.

نخست: نحوۀ اجرای مناقصه ها و ترتیب اعطای قراردادهای پرسودی که نصیب شرکت قرب و سایر سازمانها و نهادهای وابسته به سپاه پاسداران می شود؛

دو: توانایی و پشتوانۀ مالی عظیم مجتمع قرب، که به آن این امکان را می دهد تا در مناقصه ها و مزایده های دولتی قیمت کمتری از سایر شرکت ها ارائه دهد؛

سه: معیارهای سنجشِ کیفیت کارها و پروژه های تکمیل شده توسط مجتمع قرب، در عمل، بسیار پایین تر ازمعیار هائی است که دیگر شرکت ها می باید رعایت کنند؛

و در نهایت: مجتمع قرب، توسط رابط های خود، به سرمایه های کلان و ارز موجود در بانک های دولتی دسترسی دارد. در این میان دو مسئله نیز مسکوت می ماند: نخست: شیوۀ حسابداری قرب - زیرا شرکت ناظر بر حساب های قرب خود تابع قرب است- ،[41] دو: مجتمع قرب مشمول پرداخت مالیات نیست.[42]


آقای محسن رفیقدوست، که خود یکی از مؤسسین سپاه، و تا افشای رسوایی مالی تنها وزیر سپاه پاسداران در تاریخ جمهوری اسلامی بود، می گوید که در زمان وزارت وی ، حتی "یک ریال" صرف فعالیت های اقتصادی سپاه نشده است.[43] او، ضمن دفاع از فعالیت های سپاه در پروژه های زیربنایی، از درگیر شدن بیش از اندازۀ سپاه در پروژه های اقتصادی انتقاد کرد. به گفتۀ او " پروژه های همگانی و عمومی می باید توسط بخش خصوصی انجام شود." و ادامه داد که " فساد در دستگاه اداری، تورم اقتصادی، و . . . همه به دلیل دخالت دولت در تمامی امور اقتصادی است."[44]

روزنامۀ شرق نیز از عدم توانایی رقابت بخش خصوصی با سپاه پاسداران نقل کرده و آن را مورد پرسش و انتقاد قرار داده بود. اما سردار عابد، معاون ریاست مجتمع قرب، این انتقاد را رد کرده و آن را ناوارد دانسته است.[45] سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور نیز، هم از شیوۀ اجرای مناقصه و واگذاری قرارداد به مجتمع قرب شکایت کرده است، و هم از کیفیت بد ساختن فاضلاب شهر کرمانشاه،[46] در غرب ایران، و پروژۀ سد سبلان در مرز آذربایجان[47] انتقاد کرده است. در پاسخ به این انتقاد، و بجای آنکه مجتمع قرب مسئول شناخته شود، در ماه ژوئیه 2007، به دستور رئیس جمهور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به اداره ای وابسته به ریاست جمهوری تبدیل شد و استقلال خود را برای حسابرسی و سنجش کار از دست داد.[48] پیش از آنکه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور منحل شود، آقای احمدی نژاد، در سمتِ شهردار تهران، قرارداد های بیشماری را به مجتمع قرب واگذار کرده بود. از این رو، روزنامه اعتماد ملی مجتمع قرب را برندۀ واقعی انتخابات ریاست جمهوری سال 2005 اعلام کرد.[49] امروزه، بدنامی و رسوایی های مجتمع قرب به آنجا رسیده که بیژن نامدار زنگنه، وزیر پیشین نفت، و شیخ الوزرای جمهوری اسلامی، دست به انتقاد از مجتمع قرب زده تا محبوبیت خود را در افکار عمومی بالا ببرد.[50]


نفت و گاز


در 25 ماه ژوئن 2006 ، شرکت ملی نفت ایران قرارداد توسعه فاز پانزدهم و شانزدهم میدان نفتی فارس جنوبی، یکی از پرارزش ترین پروژه های تولید گاز در ایران را، بدون مناقصه، به مجتمع قرب واگذار کرد.[51] این واگذاریِ غیرقانونی اعتراض تنی چند از اعضای مجلس شورای اسلامی را برانگیخت، و حتی به درخواست کتبی نمایندگان مجلس، برای تحقیق و بازرسی این مسئله، انجامید.[52] اما با دفاع سخنگوی دولت، آقای غلامحسین الهام، از کارکرد دولت انتقاد خاموش شد و پرونده سربسته ماند.[53]

پروژۀ گاز پارس جنوبی تنها یورش سپاه به بخش نفت و گاز نیست. شرکت ملی گاز ایران قرارداد دیگری به قرب واگذار کرده تا خط لوله ای بنام خط لوله صلح بطول 600 مایل از ایران به پاکستان و هندوستان ایجاد کند.[54] دیوان محاسبات کشور "بی حساب و کتابی در شیوۀ واگذاری قرارداد های نفتی و گازی کشور" را مورد انتقاد قرارداد، اما وزیر نفت آقای کاظم وزیری هامانه این انتقاد را نیز مسکوت گذاشت و این پرونده هم همان سرانجام را یافت.[55] سردار یحیی رحیم صفوی نیز، زمانی که فرمانده کُل سپاه پاسداران و بالطبع رئیس مجتمع قرب بود، به کرّات از فعالیت های اقتصادی سپاه دفاع می کرد. به گفتۀ ایشان: " سپاه پاسداران لشگری از جوانان تحصیلکرده و متخصص دارد." همچنین سردار صفوی این ایراد را که سپاه از رقابتِ آزادِ بخش خصوصی ممانعت به عمل می آورد، ناوارد دانسته، و ادعا دارد: "هر جا که بخش خصوصی آمادگی انجام پروژه ای را نداشته، سپاه وارد شده است."[56]

علاوه بر آن، سپاه پاسداران با تصاحب مالکیت چند بنگاه و موسسه بازرگانی خصوصی، دامنه نفوذ خود را در بخش نفت و گاز نیز گسترش داده است. در اول ماه ژوئیه 2006، مجتمع قرب ، مالکیت شرکت اورینتال کیش اویل را، که در مناطق نفتی و گازی خلیج فارس حفاری می کرد، تصاحب کرد. این واگذاری شامل تمام پروژه ها، فعالیت ها، وسائل و تجهیزات آن بود که ارزش آن افزون بر 90 میلیون دلار می شد. البته، این انتقالِ مالکیت به سپاه پس از آن صورت گرفت که بانک صادرات ایران، در همکاری با بانک کردیت سوئیس، تأمین بودجۀ آن را معلق کرده بود.[57] درگیر شدن سپاه، شیوه های عملیاتی شرکت اورینتال کیش اویل را کاملا عوض کرد. برای مثال، قرب مناقشۀ این شرکت با یک شرکت رومانیایی بنام گروپ سرویس پترولیر را با تیراندازی از هلیکوپتر ها و کشتی های نظامی، از هوا و دریا، به سوی کارگران رومانیایی، بدون اینکه به آنان فرصت سوار شدن به قایق رومانیایی را بدهند، و با گروگان گیری آنان حل و فصل کرد.[58]



مخابرات


سپاه پاسداران همچنین با توسل به زور وارد بخش مخابرات نیز شده است. در ماه فوریه 2002 ، شرکت تلفنِ همراهِ تُرک سل ، بزرگترین شرکت تلفن همراه در ترکیه که سهام آن در بورس نیویورک نیز معامله می شود، مناقصۀ نصب دومین شبکۀ تلفن همراه در ایران را بُرد.[59] به این ترتیب، تلفن همراه از انحصار دولت خارج شد و دولت ایران از تُرک سل استقبال کرد.[60]

در ابتدا ، تُرک سل با هیچ گونه مشکلی روبرو نشد، تا اینکه سپاه نارضایتی خود را از واگذاری این قرارداد به یک شرکت خارجی ابراز کرد. و شرکت تُرک سل در رقابت مستقیم با شرکت های الکترونیکی و تکنولوژی وابسته به سپاه قرار گرفت. شورای نگهبان -- نهادی اجرایی که هم به سپاه و هم به رهبر نظام نزدیک است -- از اینکه ایرانیان فقط 30 درصد سهام شرکت جدید را دارند اعتراض کرد.[61] اما، حتی پس از خرید 51 درصد سهام شرکت توسط بانک ملی ایران، باز هم سپاه پاسداران رضایت نداد.[62] سپاه پاسداران که هم صنایع الکترونیک ایران و هم بنیاد مستضعفان -- نهاد مالی مستقلی که، معمولا تحت نظارت فرماندهان بازنشسته سپاه اداره می شود و، پنهان از دولت، مخارج فعالیت های خاص سپاه را تامین می کند-- را اداره می کرد، پی در پی برای سرمایه گذاران تُرک موانع عملی و قانونی تراشید تا سرانجام آنان از بازار ایران خارج شدند.[63]

سپاه، موضوع امنیت ملی را اساس مخالفت خود با شرکت تُرک سل قرارداده بود و عقیده داشت که چگونه دولت اسلامی می تواند اجازه دهد که خارجی ها شرکت تلفن ایرانی را کنترل کنند؟ برای مثال در تظاهرات دانشجوییِ سال 1999، دولت ایران تمامی شبکه های تلفن همراه را قطع کرد و تمام کافه های اینترنتی را بست تا از سازماندهی بیشتر مخالفان جلوگیری کند. بنابراین، تفاوت چندانی ندارد که مخالفت سپاه با تُرک سل از جنبۀ مالی و منافع اقتصادی بوده یا از جنبۀ امنیتی، نتیجه نهایی یکی است: سپاه پاسداران سعی دارد که تسلط خود را هم در جبهه های جنگ و هم در اقتصاد بخش خصوصی حفظ کند.


اقتصاد سایه

سپاه پاسداران در اقتصاد زیرزمینیِ ایران نیز دست دارد، و کنترل خود را در فرودگاه ها و مرز های ایران به سود های مالی تبدیل کرده است. برای مثال، فرودگاه بین المللی پیام، که در نزدیکی کرج در شمالِ غربِ تهران واقع شده،[64] گرچه متعلق به دولت است، اما توسط سپاه اداره می شود. فرودگاه پیام در اصل یک فرودگاه پُستی است، و در عین حال، تحت هیچ کنترل گمرکی نیز قرار ندارد. در سال 2005 یک روزنامه ایرانی فاش کرد که " دو هزار تن فرآورده های تجاری، از داروهای تقویتی، چون وایاگرا تا وسائل الکترونیکی کامپیوتری"، توسط شرکت هواپیمایی پیام، که متعلق به وزارت راه و ترابری است، به ایران وارد شده است.[65] احتمالاً هرروز چهار پرواز قاچاق در این فرودگاه انجام می شود، که در روزهای تعطیل تعداد آن به دوبرابر می رسد.[66] پس از فاش شدن این ماجرا، این داستان به مضحکۀ عمومی تبدیل شد،[67] زیرا در پایان یک دستفروش خیابانی به عنوانِ مغز متفکر تمامی عملیات محکوم شد. و دامنۀ اتهامات هرگز به رده های بالای سپاه نرسید.[68]

هواپیماییِ پیام تنها شرکتی نیست که از قوانین مالیاتی معاف است. آقای محمد علی مشفق، یکی از مشاوران حجت الاسلام مهدی کروبی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی و کاندیدای ریاست جمهوری در سال 2005 ، گفته است که " علنا اعلام شده، که در فرودگاه بین المللی مهرآباد تهران بیش از بیست و پنج راهرو ورودی و خروجی خارج از کنترل اداره گمرک هستند، و هیچ اقدامی صورت نگرفته تا دولت کنترل خود را اعمال کند."[69]

فرودگاه مهرآباد، که زمانی در خارج از محدودۀ شهر تهران قرار داشت، هم اکنون به دلیل گسترش شهر تهران، در میان بناهای شهری قرار گرفته است. حتی پیش از انقلاب، مسئولین وقت پیشنهاد ساختن فرودگاه جدیدی را، در خارج از شهر، به دولت ارائه داده بودند. فرودگاهی که بعدها به نام فرودگاه بین المللی امام خمینی، در جنوب تهران، تأسیس شد، از ابتدا قرار بود که فرودگاه بسیار مجهز و مدرنی باشد. وزارت راه و ترابری جمهوری اسلامی، مدیریت روزانۀ این فرودگاه را به دو مقاطعه کار اتریشی و تُرک واگذار کرد. در هشتم ماه مِه 2004، آقای احمد خُرم، وزیر راه و ترابری فرودگاه را افتتاح کرد. اولین هواپیمایی که قرار بود در این فرودگاه بنشیند متعلق به امارات متحده عربی بود. اما هواپیمای دوم مجبور شد که فرود خود در این فرودگاه را یکسره لغو کند، چون تانک های سپاه باند فرودگاه را اشغال کرده و نیروهای آن به برج مراقبت حمله کردند، و خواستار آن شدند که کنترل و ادارۀ فرودگاه در دست نیروهای سپاه باشد و نه شرکت های خارجی.[70] چند ساعت بعد، فرماندهی مشترک نیروهای نظامی اعلامیه ای صادر کرد و توضیح داد که اشغال و بسته شدن فرودگاه به "دلایل امنیتی" و به خاطرِ "حضور شرکت های خارجی در اداره کردن امور فرودگاه بین المللی امام خمینی" بوده است.[71] حقیقتِ امر غرور ملی یا امنیت نبود، بلکه، در اصل، سپاه می خواست خود کنترل فرودگاه را در دست داشته باشد تا بتواند فرآورده ها، وسائل و تجهیزات مورد نیاز را به راحتی و به صورت غیر قانونی وارد کند. وجود یک شرکت خارجی، در ادارۀ فرودگاه، مانع از اقدامات غیر قانونی و قاچاق می شد. در نهایت، ترفند سپاه مؤثر واقع شد. مقامات ایرانی قرارداد خود را با شرکت های خارجی، البته با پرداخت جریمه های سنگین، فسخ کردند.

در سوم اکتبر 2004 ، سپاه خُرم را مجبور به استعفا کرد. قرارداد های فسخ شده با ترکیه، سفر رسمی محمد خاتمی، رئیس جمهور وقت، را به ترکیه به عقب انداخت. سرانجام، شش ماه دیگر طول کشید تا فرودگاه، تحت مدیریت دوستان جدید سپاه، باز شود.[72] این ماجرا، در جریان برخورد منافع، به روشنی نشان می دهد، که قدرت سپاه پاسداران، نه از خودِ ریاست جمهوری، بلکه کابینه نیز بیشتر است. در این میان دولت کاملاً متضرّر شده و سپاه پاسداران سود بسیار برده است: بنا به گزارش روزنامۀ ایران، در همان هجده ماه اول " میلیارد ها دلار وسائل لوکس، تلفن همراه و لوازم آرایش از فرودگاه امام خمینی به طور قاچاق وارد کشور شده است."[73]

سپاه پاسداران همچنین دست اندر کار ساختن یک رشته تأسیساتی است که در طول 1500 مایل از سواحل خلیج فارس ساخته می شود، و ایرانیان آن را "اسکله های نامرئی" می نامند. امکان دارد، سپاه از قرارگاه های کوچک برای قاچاق های سطح پایین چون مشروبات الکلی و وسائل الکترونیکی استفاده کند. اما قرارگاه بزرگ و پیچیده ای، چون بندر شهید رجائی، در استان هرمزگان، مرکز قاچاق پرسودِ نفت است.[74] از آنجا که، دولت ایران بنزین و دیگر فرآورده های نفتی را در سبدِ سوبسید قرار داده است، -- قیمت یک گالن بنزین در ایران فقط 40 سنت است -- سپاه با خارج کردن غیر قانونی نفت و بنزین از بازار ایران، و فروش قاچاق آن در بازارهای جهانی، به آسانی 200 تا 300 درصد سود می برد. یکی از نمایندگان مجلس ایران گفته است: " اسکله های نامرئی و دستهای نامرئی مافیا بیش از 68 درصد تمامی صادرات ایران را در دست دارند."[75] نمایندۀ دیگری تخمین زده است که قاچاق های سپاه ممکن است، در سال، تا 12 میلیارد دلار برسد. او گفت: " قاچاق کالا در چنین سطح عظیمی کار حیوانات بارکش و مسافران معمولی نیست، این حجم عظیم توسط کانتینرها و از راههای غیرقانونی و غیر رسمی همانند اسکله های نامرئی و تحت نظارت مردان بسیار پرقدرت و ثروتمند وارد کشور می شود."[76]

این نوع سودجویی های بی حساب و کتاب، سران اصلاح طلب جمهوری اسلامی را سرخورده و به دشمن تبدیل می کند. پس از آنکه حجت الاسلام مهدی کروبی در انتخابات سال 2005، که مملو از تقلب و دستکاری بود، سوم شد، از سپاه پاسداران به خاطر دخالت در انتخابات و دست داشتن در اقتصاد سایه به شدت انتقاد کرد.[77] او گفت: "ما پول از اسکله های نامرئی نداشتیم، پول قاچاق نداشتیم، در کار بازرگانی شِکر نبودیم، اما طرفداران من جان خود را فدا کردند. ما ماهها رنج کشیدیم و در دو یا سه جبهه جنگیدیم تا انتخاباتی شرافتمندانه داشته باشیم."[78] منظور آقای کروبی این بود که اکنون، سپاه بیشتر به منافع مادی توجه می کند تا اصول انقلابی. مشاور آقای کروبی، آقای محمد علی مشفق، انگشت اتهام خود را به سوی " شصت اسکلۀ نامرئی بدون کنترل گمرکی" دراز کرد و گفت: " 60 درصد محصولات وارداتی کشور از این اسکله های نامرئی وارد می شوند. "[79]

آقای محمد باقر قالیباف، کاندیدای دیگر ریاست جمهوری، هم از قاچاق توسط سپاه پاسداران انتقاد کرده است.[80] آقای حسین لقمانیان، نماینده مجلسی که صلاحیتش برای انتخابات بعدی لغو شده بود، نیز گفت که سپاه پاسداران "مافیای قدرت و ثروت" است.[81]


تحریم: تهدید یا موقعیت تازه برای سپاه پاسداران؟


ساختار رژیم جمهوری اسلامی از حکومت روحانیون شیعه، با پشتیبانی نیروهای انتظامی، به رژیمی کاملا نظامی تبدیل شده است. اعضای شاغل و بازنشستۀ سپاه پاسداران در اغلب مراکز قدرت نفوذ کرده اند، و سپاه به مجتمع عظیم بازرگانی تبدیل شده است، که خارج از قوانین جاری کشور عمل می کند و هیچ محدودیتی برای خود قائل نیست. رژیم جمهوری اسلامی رفته رفته همانند سایر رژیم های دیکتاتوری نظامی می شود: یک مجتمع صنایع نظامی، که در پشت دستگاه اداری غیرنظامی پنهان شده است.

در چنین شرایطی، تحریم علیه ایران کار مشکلی است. اگر جامعه بین المللی تنها به تحریم های عمومی علیه ایران اکتفا کند، در آن صورت قدرت سپاه بیشتر خواهد شد. آقای محمدرضا نقدی، رئیس مرکز تحقیقات صنعتی ادارۀ پشتیبانیِ نیروهای نظامی، گفت که تحریم علیه ایران فرصتی خواهد بود برای سپاه پاسداران تا فعالیت های اقتصادی خود را گسترش دهد.[82] این نکته حتی توسط آقای غلامحسین نوذری، معاون وزیر نفت، هم تائید شده است.[83] و برعکس، هرنوع همکاری با جمهوری اسلامی برای ایجاد تفاهم، که توسط اروپاییان و برخی از سیاستمداران امریکایی پیشنهاد می شود، به دلیل کنترل سپاه بر اقتصاد ایران، نتیجه بخش نخواهد بود. در بین سالهای 2000 و 2005، حجم مبادلات بازرگانی اتحادیۀ اروپا و ایران سه برابر شد.[84] دیپلماتهای اتحادیۀ اروپا عقیده دارند که مبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی را وارد بازار های جهانی می کند، در نتیجه رفتار ایران معتدل خواهد شد. اما در عمل، از آنجا که سپاه پاسداران بر بخش نفت و گاز و معاملات صادرات و واردات در اقتصاد ایران تسلط دارد، بخش قابل توجهی از سودهای مبادلات تجاری نصیب تندرو ترین نهادهای جمهوری اسلامی خواهد شد، نه نیروهای میانه رو.

علی آلفونه دانشجوی دورۀ دکترای دانشگاه کپنهاگ در رشتۀ علوم سیاسی است. آقایان دکتر مایکل روبین، پژوهشگرِ مؤسسۀ امریکن انترپرایز، جفری آذروا دستیار پژوهش، و ایوان اسپارکس، دستیار ویراستار، در ویرایش این مقاله با آقای آلفونه همکاری کرده اند. آقای آلفونه از دکتر عباس ویلیام سمیعی، از مرکز تجزیه و تحلیل نیروی دریایی امریکا، برای راهنمایی ها و از خانم سمیرا عهدیه برای زیرنویس های انگلیسی سپاسگزار است.

Download file (Adobe Acrobat PDF) سپاه پاسداران تا چه حد در اقتصاد ایران دخالت دارد؟

[1] Robin Wright, �Iranian Unit to Be Labeled �Terrorist,�� Washington Post, August 15, 2007

[2] Ali Ansari, �Blame I ton the Changing of the Guards,� Times (London), March 30, 2007.

[3] نگاه کنید به فرمان آیت الله خمینی به شورای انقلاب اسلامی در بارۀ ایجاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (22 آوریل 1979). بنابر اظهارات دکتر سپهر ذبیح، این فرمان برای اولین بار، در تاریخ 6 ماه مِه 1979، در روزنامه انقلاب اسلامی، منتشر شد:

Sepehr Zabih, The Iranian Military in Revolution and War (London and New York: Routledge, 1988), 225n3.

[4]Sepehr Zabih, The Iranian Military in Revolution and War (London and New York: Routledge, 1988), 225n3; and Kenneth Katzman, The Warriors of Islam: Iran�s Revolutionary Guard (Boulder, CO: Westview Press, 1993).

[5]Sepehr Zabih, The Iranian Military in Revolution and War, 17-19, 187; and Anthony H. Cordesman and Abraham R. Wagner, The Lessons of Modern War, Volume II: The Iran Iraq War (Boulder, CO: Westiew Press, 1991), 146-150.

[6] برای برخی از منابع غیر فارسی، دربارۀ اولین فعالیت های سپاه پاسداران برای گسترش حیطۀ نفوذ سیاسی این نهاد، نگاه کنید به تحلیل های دکتر عباس ویلیام سمیعی در رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در سال 2002 و 2003، همچنین:

Vali Nasr and Ali Gheissari, �Foxes in Iran�s Henhouse,� New York Times, December 13, 2004,

و همچنین:

Ali Alfoneh, �Den Tredje Republik� [The Third Republic], Udenrigs, no. 1 (2006):37.

برای یکی از منابع فارسی در این باره نگاه کنید به نامۀ سرگشادۀ دکتر محسن سازگارا، یکی از مؤسسین سپاه پاسداران، به رهبر کنونی جمهوری اسلامی، آیت الله علی خامنه ای به عنوان: "آقای خامنه ای، کجا می روید؟" 30 سپتامبر 2005:

www.sazegara.net/persian/archives/2005/09/050930_160716.html

و همچنین به مقالۀ "سپاه و سه انحراف"، 23 جولای 2006:

www.sazegara.net/persian/archives/2006/07/060723_154435.html

[7] Peter Chelkowski and Hamid Dabashi, Staging a Revolution: The Art of Persuation in the Islamic Republic of Iran (New York: New York University Press, 1999), 218, 282-91.

[8] "سپاه بزرگتر از تصور امریکا است" صبح صادق (تهران) 27 اوت 2007 :

www.sobhesadegh.ir/1386/0315/p01.pdf

[9]لایحۀ اختیارات مالی دفاع ملی برای سال 2008، لایحۀ شماره اچ آر 1585 در مجلس نمایندگان، متمم 3017 ، کنگره 110 ، اجلاس اول (26 سپتامبر 2007).

[10] "مصوبه کنگرۀ امریکا فرافکنی است" 26 سپتامبر 2007 ، خبرگزاری فارس:

www.farsnews.com/newstext.php?nn=8607040745

[11]"در گفتگوی شرق با جانشین قرارگاه سازندگی بررسی شد: حضور سپاه در قراردادهای اقتصادی" 26 ژوئن 2006 :

http://sharghnewspaper.com/850405/html/index.htm

[12]قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ماده 147 :

www.iranonline.com/iran/iran-info/Government/constitution-9-3.html

[13] دولت جمهوری اسلامی ایران، "اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی":

http://law.majlis.ir/law/lawview.asp?key=5787

[14] "اقتصاد سپاه"، ماهنامۀ اقتصاد ایران، دسامبر 2004:

www.iraneconomics.net/archive/articles.asp?id=666&magno=70&grid=2

در 30 آوریل 2007 آقای محمود احمدی نژاد، سردار وفائی را به عنوان مشاور خود انتصاب کرد.

[16]قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ماده 150:

www.iranonline.com/iran/iran-info/Government/constitution-9-3.html

[17]وزارت دفاع و پشتیبانیِ نیروهای مسلح، "دستورنامۀ عملیاتی لجستیکی" 11 ژوئن 2003. نقل قول از روزنامۀ رسمی جمهوری اسلامی ایران:

www.iraneconews.com

[18] همانجا

[19] همانجا

[20] "رزمندگی و سازندگی" ، کیهان (تهران)، 18 اکتبر 2006:

www.kayhannews.ir/850726/12.htm

[21] سخنان 6 فوریه 1979 آیت الله خمینی. روح الله خمینی: صحیفۀ نور، جلد پنجم (تهران: مرکز نشر آثار امام خمینی ، کتابخانه تهران، 2004):

http://library.tebyan.net/books1/5647.htm

و همچنین:

www.khomeini.com/Didgahha/negahi%20be%20osoul%20toseh.htm

[22] "رزمندگی و سازندگی" ، کیهان (تهران).

[23] Nickie Keddie, Roots of the Revolution: An Interpretative History of Modern Iran (New Haven: Yale University Press, 1981), 143-44.

[24] سازمان صنایع نظامی.

[25] صنایع الکترونیک ایران.

[26] T. Schulz, �Iran: An Enclave Arms Industry,� in Arms Production in the Third World, ed. Michael Brzoska and Thomas Ohlson (Stockholm: Stockholm International Peace Research Institute, 1986), 147-48.

[27] سازمان صنایع دفاعی.

[29]Anthony Cordesman and Abraham R. Wagner, The Lessons of Modern War, Volume II: The Iran-Iraq War, 53; Shahram Chubin and Charles Tripp, Iran and Iraq at War (London: I.B. Tauris, 1988), 180, 221; and Efraim Karsh, The Iran-Iraq War, 1980-1988 (Oxford: Osprey,

( 2002).

[32] سایر شرکتهای وابسته از این قرار بود: صنایع الکترونیکی شیراز، تاسیس 1973، صنایع ارتباطات ایران، سیستم اطلاعاتی ایران تاسیس 1971، صنایع اجزای صنعتی الکترونیکی ایران، صنایع اپتیک اصفهان تاسیس 1987، و موسسه تحقیقات الکترونیکی ایران تاسیس 1988.

[34]همانجا. همچنین: "اقتصاد سپاه"

[35] "فرمانده جدید سپاه پاسداران کیست؟" سایت خبری اینترنتی بازتاب (تهران)، اول سپتامبر 2007.

www.baztab.com/news/74278.php

[36]"دستورنامه مشارکت سپاه در فعالیت ها و پروژه های اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی کشور،"

[37] "اقتصاد سپاه".

[38] نگاه کنید به سایت اینترنتی قرب.

www.khatam.com

[39] همانجا.

[40] "در گفتگوی شرق با جانشین قرارگاه سازندگی بررسی شد: حضور سپاه در قراردادهای اقتصادی".

[41] برای نمونه نگاه کنید به شرکت سپاساد، که زیر نظارت شرکت حسابداری و حسابرسی حسام است، و شرکت حسام متعلق به مجتمع خاتم الانبیا. "آگهی تصمیمات شرکت مهندسی سپاساد" روزنامۀ رسمی جمهوری اسلامی:

www.rooznamehrasmi.ir/Detail.asp?CurPage=44&NewsID=913423522867907

[43] "سپاه پاسداران و روزهای آغازین فعالیت" ایسنا ، حدود 21 آوریل 2007.

[44] همانجا.

[45] "در گفتگوی شرق با جانشین قرارگاه سازندگی بررسی شد: حضور سپاه در قراردادهای اقتصادی." برای آگاهی بیشتر در باره تامین مالی پروژه های قرب توسط بانک صنعت و معدن نک. به "مطالبات معلق بانک صنعت و معدن کاهش یافت" جهان اقتصاد (تهران) 6 فوریه 2007، و سایت زیر:

www.jahaneghtesad.com/Template2/Article.aspx?AID=6429

[46] دفتر رئیس جمهوری ایران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، "گزارش بازدید از طرح ایجاد تاسیسات فاضلاب شهر کرمانشاه":

www.mporg.ir/FANNI/PSEB/Omour/shahri/Kermanshah%20W.doc

[47] دفتر رئیس جمهوری ایران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، "گزارش بازدید از پروژه اجرای سد سبلان":

www.mporg.ir/fanni/PSEB/Omour/ab/gebeglodam.doc

[48] " سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور منحل شد" بی بی سی ، بخش فارسی، 10 ژوئیه 2007.

www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2007/07/070710_ka-mpo.shtml

همچنین نک. به سخنان سخنگوی جمهوری اسلامی ایران در باره " شناسائی با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور":

www.sokhangoo.net/index.php?option=com_content&task=view&id=3311&Itemid=110

[49] "یک ماه، سه قرارداد، هفت میلیارد دلار" روزنامه اعتماد ملی (تهران)، اول ژوئیه 2006:

www.magiran.com/npview.asp?ID=1121630

[50] "زنگنه خود را برای ورود به مجلس هشتم آماده می کند" (تهران) 26 مارس 2007:

www.mardomyar.com/Default_view.asp?@=723

[51] "قرارداد توسعه فاز های 15 و 16 با قرارگاه خاتم الانبیا امضا میشود" رسالت (تهران) 25 ژوئن 2006:

www.magiran.com/npview.asp?ID=1115387

[52] خانه ملت، 27 ژوئن 2006:

http://mellat.majlis.ir/archive/1385/04/06/tazakorat.htm

همچنین نگاه کنید به "شش نماینده در تذکر کتبی به وزیر نفت خواستار شدند . . . " خبرگزاری فارس ، 27 ژوئن 2006:

www.farsnews.net/newstext.php?nn=8504060095

[53] " سخنگوی دولت: قرارگاه خاتم الانبیا رقیب شرکت های داخلی نیست" خبرگزاری کارگران ایران، 3 ژوئیه 2006. همچنین نگاه کنید به "بیش از شش میلیارد دلار قرارداد در شرکت نفت و گاز پارس انعقاد گردید" IREXPERT (تهران) 8 ژوئیه 2007.

[54] "با امضای یک مقاوله نامه بین سپاه پاسداران و شرکت ملی گاز ایران، احداث خط لوله گاز عسلویه به سیستان و بلوچستان به سپاه پاسداران سپرده شد" رسالت (تهران)، 10 ژوئن 2006:

www.barnamehbudjeh.com/npview.asp?ID=1097210

و همچنین "با 900 کیلومتر خط لوله گاز عسلویه به سیستان و بلوچستان می رسد" کیهان (تهران) 8 جون 2006.

[55] "با امضای یک مقاوله نامه بین سپاه پاسداران و شرکت ملی گاز ایران، احداث خط لوله گاز عسلویه به سیستان و بلوچستان به سپاه پاسداران سپرده شد"

[56] "با 900 کیلومتر خط لوله گاز عسلویه به سیستان و بلوچستان می رسد"

[57] "شرکت اورینتال کیش به قرارگاه خاتم الانبیا واگذار می شود" کیهان (تهران) اول ژوئیه 2007. و همچنین:

Andrew Higgins: �A Feared Force Roils Business in Iran.� Wall Street Journal, October 14, 2006.

[58]�Rig Hijack Alleged in Persian Gulf: Iran Accuses Romanian Company,� Global Insight, August 16, 2006; Anca Paduraru, �Iran Denies Attacking Romanian Oil Rig,� ISN Security Watch, August 25, 2006, available at www.isn.ethz.ch/news/sw/details.cfm?ID=16574

و همچنین، "مذاکرات ادغام اورینتال کیش در قرارگاه خاتم الانبیا نهائی می شود" دنیای اقتصاد (تهران)، 3 ژوئیه 2006.

[59] فاطمه محمد نژاد، "فراز و نشیب های اپراتور دوم تلفن همراه از سال 82 تا کنون-- ترک سل، ماندن یا رفتن؟" شرق، 29 ژوئن 2005.

[60] "قرارداد ترک سل قطعا عملی می شود" ایران آی تی نت ورک، اول سپتامبر 2004:

www.iritn.com/?action=show&type=news&id=3900

[61] فاطمه محمد نژاد، "فراز و نشیب های اپراتور دوم تلفن همراه از سال 82 تا کنون-- ترک سل، ماندن یا رفتن؟"

[62] "بانک ملی به ترک سل پیوست" شبکه خبرگزاری آفتاب، 22 ژوئیه 2005:

www.aftabnews.ir/vdchqkin23n-.html

[63] کاوه امیدوار، "پروندۀ ترک سل، بازتاب تیرگی افق اقتصادی ایران" بی بی سی بخش فارسی، 12 سپتامبر 2005:

www.bbc.co.uk/persian/business/story/2005/09/050912_ra-iran-turkcell.shtml

و همچنین "حکایت ناتمام ترک سل، شرکا و مقامات مخابرات" ایران آی تی نت ورک، 5 سپتامبر 2005:

http://itiran.net/archives/001916.php

و مصاحبه عرفان انور، سخنگوی ترک سل در ایران، 3 دسامبر 2005 :

www.itiran.com/?type=interview&id=5317

[64] نگاه کنید به سایت اینترنتی شرکت هواپیمایی پیام:

www.payamaviation.ir/farsi_site/darbareh.htm

[65] "مجلس مسئله فرودگاه پیام را بررسی می کند" روزنامه ایران (تهران)، 9 ژانویه 2005. و همچنین، "فرودگاه پیام دخالتی در غیرقانونی بودن بار ندارد" شرق، 2 نوامبر 2004.

[66] Abbas William Samii, �Analysis: Goods Smuggling Highlights Economic Problems in Iran,� Radio Free Europe/Radio Liberty, January 7, 2005..

[67] "رای قطعی فرودگاه پیام با محکومیت عباس تقی زاده و همدستانش صادر شد." ایرنا، 6 نوامبر 2006:

www.irna.com/en/news/view/line-9/8508155245131703.htm

[68] "متهم فرودگاه پیام به اتهام تحصیل مال نامشروع محاکمه می شود" روزنامه ایران (تهران)، 11 مه 2005.

[69] "آیا مردم حق دارند بدانند؟" ، سایت اینترنتی حزب اعتماد ملی:

www.etemademelli.ir/news/detail.php?ID=1199

[70] "فرودگاه امام باز نشده بسته شد" شرق، 9 مه 2004.

[71] همانجا.

[72] لیلا خدابخشی، "فرودگاه امام سرانجام افتتاح شد" شرق، اول مه 2005.

[73] "قاچاق میلیاردی از گمرک فرودگاه" روزنامه ایران، 29 سپتامبر 2007.

www.irannewspaper.com/1386/860707/html/special4.htm#s754422.

[74] "قاچاق تخصصی" روزنامه قدس (ایران) 19 مه 2005.

www.qudsdaily.com/archive/1384/html/2/1384-02-29/page29.html#7

[75] "لقمانیان: مافیای قدرت و ثروت اجازه تحقق خواست مردم را نمی دهد" روزنامه ملت (تهران)، 8 فوریه 2004. متن کامل سخنرانی لقمانیان در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران زیر عنوان "مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی جلسه 432 " درج شده است:

www.rooznamehrasmi.ir/Detail.asp?CurPage=&isParent=0&Level=0&CategoryID=900000&NewsID=917152592894060

[76] "متن کامل استعفای آرمین" روزنامه ملت (تهران)، 14 مارس 2004.

[77] "کروبی: "از مقام معظم رهبری می خواهم دخالت کنند. می خواهم پشت پرده مشخص شود. وزارت کشور و شورای نگهبان را متهم می دانم. مشکلات ما به امریکا مربوط نیست" ایسنا، 18 ژوئُن 2005:

http://isna.ir/Main/NewsView.aspx?ID=News-543050

[78] "اعتراض کروبی به شبکۀ سازماندهی آرای انتخابات" نشریۀ اقبال:

http://eqbal.ir/political/news1/last/84329110509.php

همچنین فهرست اسکله های ایران در سایت شریف نیوز:

www.sharifnews.com/?2025

[79] "آیا مردم حق دارند بدانند؟" ، سایت اینترنتی اعتماد ملی:

www.etemademelli.ir/news/detail.php?ID=1199

[80] "شیرازۀ کار امور اجرائی کشور از دست رفته" روزنامه آفتاب، 29 مه 2005:

www.aftab.ir/news/2005/may/29/c1c1117382863.php

[81] روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران ، "مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی جلسه 432 ".

[82] "سردار محمد رضا نقدی: تحریم ها بیشتر یک فرصت است تا تهدید" وبلاگ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، 23 آوریل 2007:

http://iaf.blogfa.com/post-198.aspx

[83]"آیا تحریم های خارجی می توانند بر صنعت نفت ایران اثر بگذارند؟" بی بی سی، بخش فارسی، 23 فوریه 2007:

www.bbc.co.uk/persian/business/story/2007/02/070223_v-dk-sanctions-oil-iv.shtml

[84]Michael Rubin,�Rumsfeld and the Realists,� Wall Street Journal, November 13, 2006:

www.aei.org/publication25125/

Related Links
English version of this Middle Eastern Outlook
AEI's Middle Eastern Outlook series in Farsi
AEI's Middle Eastern Outlook series
Also by Ali Alfoneh
Recent Articles
تلقين الحرس الثوري
Indoctrination of the Revolutionary Guards
Yallahrup Faergeby, Television Series

You can find this online at: http://www.aei.org/publication27433

۶ بهمن ۱۳۸۶

پیگرد قضائی فعالان اجتماعی بهائی در شیراز


20:48 گرينويچ - جمعه 25 ژانويه 2008 - 05 بهمن 1386
پیگرد قضائی فعالان اجتماعی بهائی در شیراز
وزارت خارجه آمریکا خواستار آزادی سه شهروند بهائی در ایران شده که به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی، به حکم دادگاه انقلاب شیراز به مجازات زندان محکوم شده و ماههاست در زندان به سر می برند.
این سه نفر عضو گروهی 54 نفره از جوانان بهائی بوده اند که در محله ‌های فقیر‏نشین شیراز کلاسهایی برای رفع اشکالات درسی و آموزش مهارتهای زندگی به کودکان و نوجوانان خانواده های کم بضاعت دایر کرده بودند.
اما به نظر می رسد که مقامات جمهوری اسلامی هدف از فعالیت آنان را تبلیغ کیش بهائی ارزیابی کرده باشند که در ایران به رسمیت شناخته نمی شود و پیروان آن از بسیاری از حقوق اجتماعی محرومند.
گزارشها حاکی از این است که همه اعضای گروه تحت پیگرد قضائی قرارگرفته اند و غیر از سه نفری که در دادگاه محکوم شناخته شده اند، دیگر اعضای گروه نیز در انتظار محاکمه به سر می برند.
بازداشت این 54 نفر جمعه 29 اردیبهشت (نوزدهم مه) گذشته انجام گرفته و جامعه بین المللی بهائیان اعلام کرده که از سالهای دهه شصت خورشیدی تاکنون هیچگاه این تعداد از بهائیان به صورت دسته جمعی در ایران بازداشت نشده اند.
وزارت خارجه آمریکا شرایط محاکمه این گروه از جوانان بهائی را ناعادلانه خوانده است.
دادخواست یکی از محکومان به نام رها سروستانی که نسخه ای از آن در اختیار بی بی سی قرار گرفته نیز حاکی است که هیچ وکیلی، حاضر به دفاع از او در دادگاه نشده و حکم دادگاه به صورت شفاهی به او ابلاغ شده است.
رها سروستانی که به نظر می رسد متهم اصلی پرونده باشد، در این دادخواست نوشته که دادگاه انقلاب شیراز در حکمی که هیجدهم شهریور (نهم سپتامبر) گذشته به او ابلاغ شده، او را به جرم فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران به نفع گروهها و سازمانهای مخالف نظام به یک سال زندان و به جرم تشکیل و اداره گروههای غیرقانونی با هدف بر هم زدن امنیت کشور به سه سال حبس (مجموعاً چهار سال زندان) محکوم کرده است.
خانم سروستانی خطاب به دادگاه تجدیدنظر استان فارس نوشته که او و دیگر بهائیانی که دستگیر شده اند عضو سازمانی غیردولتی به نام مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا هستند که در وزارت کشور ثبت شده و مجوز فعالیت داشته، علاوه بر آن برای تشکیل کلاسهایی که برای کودکان و نوجوانان مناطق محروم برگزار کرده بودند از شورای شهر شیراز مجوز داشته اند و بنابر این نباید گروهی غیرقانونی و برهم زننده نظم عمومی به شمار روند.
مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا که دفتر آن در تهران قرار دارد، خود را در سایت اینترنتی اش سازمانی مستقل، تخصصی و پژوهشی معرفی کرده که در سال 1373 با کوشش گروهی از متخصصان تعليم و تربيت، دانشگاهيان، پژوهشگران، مربيان و مديران مراکز آموزشی کودکان خردسال تأسیس شده و هدفش کمک به گسترش برنامه های مراقبت برای رشد و تکامل کودکان خردسال در ايران است.
اين مؤسسه اعلام کرده به دليل "ترويج تفکر ضرورت حمايت همه جانبه از کودکان خردسال، از بدو تولد تا هفت سالگی" از سوی بنياد ترويج علم، برنده جايزه ويژه ترويج علم در سال 1380 شده است.
سایت اینترنتی مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا نشان می دهد که بازداشت رها سروستانی و همکارانش مانعی در ادامه فعالیت مؤسسه ایجاد نکرده است.
رها سروستانی نوشته که وی و دیگر هم مسلکانش با مجوزی که از شورای شهر شیراز داشته اند، از سه سال پیش کلاسهای رفع اشکالات درسی، قصه گویی، نقاشی، بازی و آموزش مهارتهای زندگی فردی و اجتماعی برای کودکانی تشکیل داده بودند که شاید عدم فرصتهای مالی به آنها اجازه نمی داد آموزشهای مربوط به سن خود را دریافت کنند.
به نوشته وی، این کلاسها با رضایت والدین کودکان و نوجوانان در جلوی منازل آنان و در ملأ عام برگزار می شده و همواره رضایت خانواده ها و مردم محل را به دنبال داشته است.
خانم سروستانی در درخواست خود به کتاب نسائم تأیید (Breezes of Confirmation) اشاره کرده و نوشته که احتمالاً استفاده از این کتاب در کلاسهای آموزشی وی و همکارانش برای کودکان در ایراد اتهام بر آنان نقش داشته است.
وی تأکید کرده که این کتاب جهت تبلیغ مرام خاصی تهیه و منتشر نشده، محتوای آن با هدف تقویت قابلیتهای فردی و اجتماعی و علمی و اخلاقی نوجوانان تنظیم گردیده و ناشر آن، یعنی انتشارات آمریکایی (Developing Learning Press) ارتباطی با هیچ دیانت و عقیده و مرام خاصی ندارد.
اما یکی از مسئولان دفتر اروپایی این انتشارات در کشور لوکزامبورگ به بخش فارسی بی بی سی گفت که کتاب نسائم تأیید و دیگر نشریات این بنگاه انتشاراتی، الهام گرفته از تعالیم کیش بهائی است.
نسائم تأیید داستان چند دختر و پسر نوجوان در کشور آفریقایی زامبیاست که به دنبال دریافت "تأیید الهی" اند.
این کتاب در محافل آموزش تعالیم بهائی در نقاط جهان، جزو کتب درسی اصلی برای کودکان یازده تا دوازده ساله است.
نام کتاب نیز شباهت به نام کتاب نسائم الرحمن دارد که از کتب دینی بهائیان و شامل گزیده ای از آثار سیدعلی محمد باب و میرزا حسینعلی نوری (بهاء الله) پایه گذاران کیش بابی و بهائی است.
رها سروستانی در درخواست تجدیدنظر خود نوشته که هیچیک از کودکان و نوجوانانی که طی سه سال در کلاسهای آموزشی وی و همکارانش شرکت کرده اند نمی دانسته اند که اغلب کسانی که این کلاسها را تشکیل داده اند بهائی مذهبند و تنها پس از بازداشت آنان پی به این موضوع بردند.
به نوشته وی حتی چند جوان مسلمان که در فعالیتهای گروه شرکت داشتند و آنها نیز به دست مأموران اطلاعاتی بازداشت شدند از بهائی بودن 54 عضو دیگر گروه بی اطلاع بودند.
آن گونه که خانم سروستانی نوشته، سازمان غیردولتی حقوق کودک در شیراز نیز با این گروه همکاری می کرده و اعضای این سازمان نیز بازداشت اما در همان روز اول آزاد شدند.
در درخواست تجدیدنظر رها سروستانی آمده: "بهائیان جزو گروهها و سازمانهای مخالف نظام محسوب نمی شوند زیرا اولاً هیچگونه قانون یا حکمی که دیانت بهائی و بهائیان را مشمول آن قرار دهد وجود ندارد، ثانیاً مسئولان محترم مملکتی بارها در سخنرانیها و نظرات خود اظهار نموده اند که کسی به خاطر بهائی بودن تحت تعقیب قرار نمی گیرد و بهائیان مثل دیگر شهروندان در ایران زندگی می کنند و جان و مالشان محترم است، بخشنامه ها و دستورالعملهایی نیز در این خصوص از سوی مقامات حکومتی صادر شده است، ثالثاً ... احکام و روش بهائیان در اطاعت و متابعت از قوانین و مقررات و نظام حکومتی و احترام نسبت به مسئولان امور است و این روش و سلوک لااقل در این مدت استقرار حکومت جمهوری اسلامی برای مسئولان ممکلتی کاملاً احراز و آشکار شده است".
رها سروستانی نوشته که مأموران اطلاعاتی به مدت سی روز او را در بازداشتگاه سپاه پاسداران مورد بازجویی قرار دادند و چهار جلسه نیز در دادگاه شرکت و از خود دفاع کرده است اما دادگاه عمدتاً بر اساس یادداشتهای شخصی یک فرد رأی به محکومیت وی و همکارانش داده است.
وی در عین حال تأیید کرده که طی سفری به کشور امارات متحده عربی، آموزشی درباره کتب روحی که کتب آموزشی بهائیان به شمار می روند و کتاب نسائم تأیید نیز یکی از آنهاست دیده اما این سفر هیچ ربطی به فعالیتهایش در شیراز ندارد.
شهر شیراز که رها سروستانی و همکیشانش در آن به فعالیت اجتماعی مشغول بوده و بازداشت شده اند، خاستگاه مذهب بهائیت در اواسط قرن نوزدهم میلادی است.
این مذهب اگرچه از ایران آغاز شد اما با تبلیغ آن در سراسر جهان، اکنون در اقصی نقاط عالم پیروانی دارد که جامعه بین المللی بهائیان شمار آنان را میلیونها نفر و در ایران حدود سیصد هزار نفر برآورد می کند.
در ایران، پس از روی کارآمدن حکومت جمهوری اسلامی بسیاری از بهائیان تحت پیگرد قرار گرفتند و شمار زیادی از آنان این کشور را ترک کردند.
آمار جامعه بین المللی بهائیان حاکی از این است که طی نخستین سالهای حکومت جمهوری اسلامی در ایران، حدود دویست بهائى در ایران کشته یا اعدام شدند.
آن گونه که دفتر نمایندگی جامعه بین‌المللى بهائیان در سازمان ملل متحد اعلام کرده، بازداشت 54 بهائی در شیراز شمار بهائیانی را که از آغاز سال 2005 میلادی در ایران مدتی را در بازداشت گذراندند به بیش از ۱۲۵ نفر رساند اما در سالهای اخیر موردی از اعدام بهائیان در ایران گزارش نشده است.

۴ بهمن ۱۳۸۶

نظر القاعده در مورد گرمایش زمین


الظواهری پاسخ می دهد: چرا القاعده در ایران حضور ندارد؟

بیش از یک ماه پیش چهار وب سایت اینترنتی مورد تایید شبکه تروریستی القاعده با انتشار یک اعلان عمومی خبر دادند که ایمن الظواهری، مرد شماره دو القاعده، قصد دارد به پرسش های اشخاص، مؤسسات و رسانه ها پاسخ دهد.

ارتباط مستقیم شبکه تروریستی القاعده با کاربران اینترنت سال هاست که تداوم دارد و پیام های صوتی یا تصویری رهبران این گروه معمولا ابتدا در اینترنت منتشر می شوند.

چند سال پیش نیز وب سایتی وابسته به القاعده در عربستان سعودی از کاربران خواست تا دیدگاههای خود را از طریق ایمیل برای آنها ارسال کنند.

در متن اعلان اخیر نیز ذکر شده است که پرسش کنندگان می توانند با ذکر نام و عنوان خود، سؤالات را در تمامی زمینه ها، اعم از موافق یا مخالف، تا روز شانزدهم ژانویه در یکی از این چهار وب سایت ثبت کنند.

این وب سایت ها نگفته اند که الظواهری چگونه به سئوالات پاسخ خواهد داد، اما گفته شده است پاسخ ها در «سریع ترین زمان» منتشر خواهند شد.

تاکنون پرسش های بسیاری از کاربران این وب سایت ها و همچنین گروه های چت، منتشر شده است.

بیشترین بسامد پرسش ها سه موضوع را در بر می گیرد: راهبردها و تاکتیک های القاعده، وضع سلامت بن لادن، و اینکه آیا بن لادن در کدام یک از مناطق عراق، افغانستان و سومالی حضور داشته است.

آن چنان که مؤسسه «جست و جوی نهادهای تروریستی بین المللی - SITE» گزارش کرده است، دو سؤال دیگر که فراوانی بسیاری داشته از این قرار است:

چرا القاعده در فلسطین عملیاتی نداشته است؟

چرا القاعده در ماجرای اردوگاه نهرالبارد، در شمال لبنان، و حمایت از گروه فتح الاسلام دخالتی نکرد؟

به گزارش مؤسسه SITE، کاربری به نام عمر الرشید پرسیده است: «چرا القاعده هیچ عملیاتی در ایران انجام نمی دهد؟ هر کسی می داند که در ایران سنی ها را می کشند.»

یک کاربر دیگر که خود را باقی العهده معرفی کرده پرسیده است: «ما چه زمانی موفق می شویم مردان القاعده را در حال جهاد در سرزمین فلسطین ببینیم؟ اینجا واقعا وضعیت وخیم است.»

ابوقتاده نیز از ایمن الظواهری پرسیده است: «آیا شما شخصا با اسامه بن لادن ملاقات دارید؟ وضع سلامت او چگونه است؟»

یک کاربر که خود را ابوارصاد معرفی کرده پرسیده است: «نظر شما در باره گرمایش زمین چیست؟»

یکی از چهار وب سایتی که مورد تایید شبکه تروریستی القاعده است خبر داده ۵۳ صفحه حاوی صدها سئوال با موضوعات مختلف دریافت کرده است.

همچنین روزنامه الوطن، چاپ کویت، خبر داده است ۱۲ سوال را در این سایت ها درج کرده است. نخستین سوال این روزنامه چنین است: «دیدگاه شما در باره سیاست آمریکا در برابر ایران چیست؟»

دومینیک توماس، کارشناس نهضت های اسلامی در مدرسه مطالعات عالی علوم اجتماعی، می گوید احتمالا ایمن الظواهری سطحی ترین سئوالات را انتخاب خواهد کرد و در ویدیویی به آنها پاسخ خواهد گفت.

حسین شبسکی، یکی از دبیران روزنامه الشرق الاوسط چاپ لندن، نیز می گوید این کار «فرصتی است برای شبکه القاعده تا دهها جوان را به دسته های خود بکشاند.»

آقای شبسکی می گوید: «در واقع، ارتباط برقرار کردن با کسی مثل الظواهری، فقط تن دادن به ذهنیتی مسموم است که تنها زبان خشونت را می فهمد.»

بحث بر سر آزادی بيان




قران را پاره کنید و دور بیندازید

در آستانه يک بحران: فيلمی هلندی در باره قرآن

مريم منظوری، رادیو فردا، به وقت تهران در ساعت:
۱۷:۲۱ روز چهارشنبه ۳ بهمن ۱۳۸۶

خبر انتشار فيلمی که ضد اسلامی قلمداد شده، در هلند به نگرانی مسئولان اين کشور از بروز اقدامات خشونت بار در ميان مسلمانان دامن زده است.

اين فيلم که گفته می شود در صحنه هايی از آن به قرآن بی احترامی می شود، قرار است در هفته جاری يا از تلويزيون پخش شود و يا از طريق يوتيوب در اينترنت در دسترس همگان قرار گيرد.

خبر انتشار اين فيلم تاکنون اعتراض هايی را در ميان مسئولان کشورهای مسلمان از جمله ايران بر انگيخته است.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ايرنا، علاءالدين بروجردی رييس کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: درصورتی که دولت هلند اجازه پخش فيلم به گفته او ضد اسلامی را صادر کند، با واکنش های گسترده مسلمانان مواجه خواهد شد.



آقای ويلدرز گفته است فيلمش، قرآن را به عنوان منبع الهام تعصب ، قتل و ترور و خشونت معرفی می کند.


آقای بروجردی همچنين گفت در جمهوری اسلامی ايران نهايت حساسيت نسبت به اهانت به اسلام وجود دارد و در صورت پخش اين فيلم، موجی از انزجار مردمی برخواهد خاست.

او گفت اين انزجار ممکن است به هر دولتی که به اسلام اهانت کند، ايجاد شود و به هيچ وجه برای مسلمانان قابل تحمل نيست.

رييس کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی همچنين گفت ايران از دولت هلند انتظار دارد که از نمايش اين فيلم پيشگيری کند و در غير اين صورت، نمايندگان مجلس شورای اسلامی از دولت جمهوری اسلامی ايران خواهند خواست که در روابط با کشور هلند تجديد نظر کند .

دولت هلند، خود را برای مقابله با اعتراض های احتمالی که ممکن است پس از نمايش يک فيلم «تحريک آميز ضد اسلامی» بالا گيرد، آماده می کند.

اين فيلم که قرار است در هفته جاری پخش شود، توسط گريت وايلدرز greet wilders يک چهره سياسی راستگرای افراطی هلند تهيه شده است . وی يکی از نه عضو حزب افراطی آزادی در مجلس نمايندگان هلند است.

به گزارش اشپيگل آنلاين، گريت ويلدرز حدود سه ماه پيش اعلام کرد در حال تهيه فيلمی برای نشان دادن عناصر به گفته او خشن و فاشيستی دين اسلام است.

او نزديک به يک سال پيش گفته بود اگر مسلمانان می خواهند در هلند بمانند، بايد قرآن را پاره کنند و دور بيندازند.

گريت ويلدرز سپس در پارلمان هلند خواستار آن شد که قرآن و کتاب ماموريت من نوشته آدولف هيتلر ديکتاتور آلمان ممنوع شوند، پيشنهادی که رد شد.

آقای ويلدرز گفته است عواقبش هر چه که باشد، فيلم خود را حتما يا در تلويزيون و يا در اينترنت منتشر خواهد کرد.

اين چهره سياسی هلند گفت فيلمش، قرآن را به عنوان منبع الهام تعصب ، قتل و ترور و خشونت معرفی می کند.

ماکسيم ورهاگِن، وزير امور خارجه هلند گفت:« پيش بينی محتوای فيلم مشکل است، اما آزادی بيان به معنی حق تخطی و تجاوز به ديگران نيست.»

مسئولان دولتی هلند اميدوارند هيچ کدام از رسانه های اصلی با پخش اين فيلم موافقت نکنند، هر چند تلويزيون نووا که يک شبکه عمومی است پيشتر موافقت خود را با پخش اين فيلم اعلام کرده است.

يک سخنگوی وزارت کشور هلند گفت:« پخش برنامه در يک شبکه عمومی می تواند به معنی حمايت دولت از آن برنامه خاص تلقی شود.»

ميدل ايست تايمز می نويسد خبر پخش اين فيلم تا کنون اعتراض هايی را در جهان به دنبال داشته است و هر چند هنوز هيچ کس فيلم را نديده است، اما شايعاتی به گوش می رسد مبنی بر اينکه در اين فيلم صحنه هايی از آتش زدن و پاره کردن قرآن وجود دارد.

احمد بدرالدين حَسون، مفتی اعظم سوريه طی ديدار هفته گذشته اش از پارلمان اروپايی در استراسبورگ گفت اگر چنين چيزی درست باشد، صرفا اعلان جنگ و خونريزی از سوی فيلمساز است و اين مسئوليت مردم هلند است تا جلو او را بگيرند.

افزايش نگرانی ها و تدابير امنيتی

دولت هلند نگران آن است که پخش اين فيلم بحرانی مشابه بحران زمان انتشار کاريکاتورهای منسوب به پيامبر اسلام در يک روزنامه دانمارکی در دو سال پيش پيش را پديد آورد.

از همين رو، طی مذاکرات ميان وزيران کليدی هلند، به سرويس های ضد تروريستی اين کشور دستور داده شده که تمهيدات امنيتی را برای مقابله با شورش، در نظر بگيرند.

دولت هلند نگران آن است که پخش اين فيلم بحرانی مشابه بحران زمان انتشار کاريکاتورهای منسوب به پيامبر اسلام در يک روزنامه دانمارکی در دو سال پيش پيش را پديد آورد.

همچنين از شهروندان هلندی خارج از اين کشور خواسته شده در سفارتخانه های هلند در کشورهای مختلف نام خود را ثبت کنند.

در هلند همچنين شهرداری های مختلف در حالت آماده باش به سرمی برند و پيشنمازهای جوامع مسلمان در شهرهای بزرگ اين کشور در حال آرام کردن مسلمانان عصبانی از پخش اين فيلم هستند.

به نوشته آبزرور، پيش بينی می شود غير مسلمانان هلندی مخالف گريت وايلدرز و حاميان او نيز تظاهراتی ترتيب دهند.

از جمله اعضای گروهی که خود را «اسلامی کردن اروپا را متوقف کنيد» نام نهاده، قصد دارند به آمستردام سفر کنند.

استفن گاش، يکی از اعضای اين گروه انگليسی می گويد گريت ويلدرز يک چهره سياسی منتخب است و اينکه در نتيجه ساخت چنين فيلمی تحت تدابير امنيتی قرار گرفته، به شدت ظالمانه است.

به گفته اين شهروند انگليسی، تمامی بحث بر سر آزادی بيان است.

آيان هيرسی علی، عضو سابق پارلمان هلند که در سال ۲۰۰۴ با همکاری تئو ونگوک فيلمی بحث انگيز و مشابه ساخته بود و اينک در تبعيدی خودخواسته در واشينگتن به سر می برد، هفته گذشته با تحريک آميز خواندن فيلم آقای ويلدرز، احزاب سياسی اصلی درهلند را ترغيب کرد به جای ميدان دادن به افراط گرايان، بحث در باره مسئله مهاجرت را از سرگيرند، مسئله ای که به گفته وی در سال های اخير جامعه هلند را دچار تفرقه کرده است.

جاب کوهن، شهردار چپگرای آمستردام با انعکاس پيشنهاد خانم هيرسی علی، خواستار به بحث گذاشتن موضوع شده تا صدای چهره های ميانه رو نيز به گوش برسد.

در پاييز سال ۲۰۰۴، انتشار فيلمی در باره خشونت خانگی که توسط تئو ونگوک و آيان هيرسی علی ساخته شده بود، عصبانيت مسلمانان را بر انگيخت و منجر به قتل تئو ونگوک شد. وی با ضربات چاقوی يک هلندی مراکشی تبار به قتل رسيد .

در اين فيلم، تصاوير زنان عريانی ديده می شد که با حجابی با نقش آيات قرآن ظاهر شده بودند.


Cartoons and portraits of Prophet Mohammad 1
Cartoons and portraits of Prophet Mohammad 2