عاملی به نام خامنه ای

عاملی به نام خامنه ای

تحلیل: افزایش قدرت علی لاریجانی

جان لاین
خبرنگار بی بی سی در تهران

چنانکه اغلب در ایران رسم است، دست دیگری در پشت صحنه در کار است: رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله علی خامنه ای - قدرتمندترین مرد این کشور.

	رهبر جمهوری اسلامی گزینه های خود را باز نگاه داشته است

وی همواره به تاکتیک قدیمی تفرقه بیانداز و حکومت کن علاقه نشان داده است.

در گذشته اصلاح طلب در مقابل محافظه کار بود. اما قدرت اصلاح طلبان تقریبا به طور کامل نقش بر آب شده است.

بنابراین حالا آیت الله خامنه ای به علی لاریجانی، متحد وفادار خود، چراغ سبز نشان داده است تا به عنوان وزنه ای مقابل محمود احمدی نژاد قدرت بیشتری در اختیار گیرد.

این بدان معنی نیست که رهبر حمایت از رئیس جمهور را متوقف کند. از نظر عقیدتی آن دو هنوز خیلی نزدیک به نظر می رسند، و آیت الله خامنه ای در جریان انتخابات اخیر پارلمان پشتیبانی بی سابقه خود از آقای احمدی نژاد را عرضه کرد.

رهبر فقط گزینه های خود را باز می گذارد، و به حامیانش فرصت نشستن نمی دهد.

اینکه او در نهایت تصمیم بگیرد به کدام سو حرکت کند می تواند در تعیین اینکه آیا احمدی نژاد یا لاریجانی برنده انتخابات ریاست جمهوری آوریل آینده خواهد شد اهمیت اساسی داشته باشد.

لاریجانی در آغاز کار خود آژانس اتمی سازمان ملل را به "فریبکاری" متهم کرد

یک سال پیش از آنکه محمود احمدی نژاد برای بار دوم در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند، با یک چالش عمده تازه روبرو شده است. علی لاریجانی، سرپرست سابق تیم مذاکرات هسته ای دولت او، به ریاست مجلس برگزیده شده است.

آقای لاریجانی عملا ریاست مخالفان را به عهده می گیرد، که موقعیتی قوی برای رویارویی با رئیس جمهور در انتخابات سال آینده است. این تحول همچنین همزمان شده است با نارضایتی فزاینده نسبت شیوه مدیریت نامتعارف آقای احمدی نژاد در امور اقتصادی.

آقای لاریجانی نیز همچون محمود احمدی نژاد یک محافظه کار است. اما او در مقایسه با رئیس جمهور شخصی عملگرا تلقی می شود.

آقای لاریجانی فردی است که به پایان دادن بحران دستگیری ملوانان بریتانیایی در سال 2007 کمک کرد.

پاییز گذشته، وی پست خود را به عنوان سرپرست تیم مذاکرات هسته ای از دست داد که علت آن رویکرد عملگرایانه وی تلقی شد. سعید جلیلی معاون تندرو وزارت خارجه جای وی را در آن سمت گرفت.

زبان متفاوت

بنابراین تناقض آمیز به نظر می رسد که آقای لاریجانی کار خود به عنوان رئیس تازه مجلس را با یک نطق سازش ناپذیر که شدیدا نسبت به آژانس بین المللی انرژی اتمی انتقادآمیز بود آغاز کرد.

وی آژانس اتمی سازمان ملل را به "فریبکاری" متهم کرد. و گفت که اگر این آژانس در شنیدن مواضع ایران منصفانه تر عمل نکند، مجلس شورای اسلامی ممکن است همکاری دولت با آن آژانس را محدود کند.

	احمدی نژاد گفت مدل های اقتصادی غربی باعث "قحطی" شده است

این اظهارات با شعار "الله اکبر" و "مرگ بر آمریکا" نمایندگان مجلس روبرو شد.

این تلاشی از سوی آقای لاریجانی برای تثبیت خود به عنوان چهره ای نقش آفرین در صحنه سیاست گذاری ایران بود. در همین حال وی با لحنی بسیار متفاوت از رئیس جمهور، با استعمال زبانی شیوا و تقریبا آکادمیک که با زبان پوپولیستی رئیس جمهور فرق دارد سخن گفت.

اما با شروع مبارزات مفصل انتخابات ریاست جمهوری، روشن است که نبرد عمده بر سر سیاست های داخلی به خصوص اقتصاد خواهد بود.

مقصر شناختن غرب

اقتصاد ایران هم اکنون به شدت در وضعیتی نابسامان است.

علیرغم درآمد بی سابقه نفتی، تورم سالانه به سوی 30 درصد پیش می رود، و بیکاری گسترده است.

واکنش غیرمتعارف محمود احمدی نژاد، پایین آوردن نرخ سود بانکی بوده است. او حتی اکنون سعی دارد آن را یک رقمی کند. وی همچنین به کلیه بانک های دولتی فشار می آورد به صورت یک سازمان عظیم، با خط مشی اسلامی، در یکدیگر ادغام شوند.

وی روز سه شنبه در یک سخنرانی در پارلمان مدل های اقتصادی غربی را به خاطر بسیاری از مشکلات جهان مقصر شناخت.

وی گفت: "دستاورد آنها قحطی، بی نظمی و رکود بی سابقه اقتصادی است."

در عوض وی استدلال کرد که "ما باید تئوری های خود را جستجو کنیم، باید به خود باور داشته باشیم."

اما نرخ پایین سود به جای کمک به فقرا باعث ایجاد حبابی در بازار مسکن شده است که تنها زندگی فقرا را سخت تر می کند.

در مقابل این رویکرد بدعت آمیز و پر سر و صدا، آقای لاریجانی به خاطر یک نوع کارآمدی خاموش معروف است که با بدتر شدن اوضاع اقتصادی بیش از پیش جذابیت خواهد داشت.